حسابداری پیشرفته2
حسابداری پیشرفته
2 استاد: سیده محبوبه جعفری دانشجو: منصور نوری1
فصل اول
ترکیب و تلفیق
ترکیب شرکتها
ترکیب شرکتها یعنی یک شدن چند شرکت
.شرکت برای این که رشد نماید از دو روش زیر می تواند به آن دست پیدا نماید
:-1
رشد درونی: شرکت از درون رشد می نماید. مانند این که سود انباشته با فرض صدور اوراق مشارکت انجام نماید.-2
رشد بیرونی: شرکت از شرکت های دیگر برای رشد خود استفاده نماید.انگیزه برای ترکیب
-1
انگیزه مالیاتی-2
کاهش ریسک (مانند ریسک تأمین قطعات یا مواد اولیه)-3
دسترسی سریع به مواد اولیه-4
استفاده ظرفیت های خالی و بیکارشکل های ترکیب
-1
ترکیب افقیشرکت هایی که در یک راستا هستند و یکی شوند را میگویند
. مانند شرکت های ایران خودرو و سایپا که دارایفعالیت های یکسانی باشند
.-2
ترکیب عمودیترکیبی که در آن شرکت ها مکمل هم هستند
. مانند شرکت ایران خودرو و ساپکو که ساپکو تأمین کننده مواد اولیهشرکت ایران خودرو می باشد
.-3
ترکیب نامتجانسشرکت هایی که هیچ سنخیتی با هم ندارند
. مانند شرکت های سرمایهگذاری را نام برد که می توانند در ایران خودروو هم در شرکت سیمان سرمایهگذاری نمایند
.اشکال مختلف ترکیب
ترکیب ممکن است با خرید دارایی به صورت نقد انجام پذیرد که در این صورت دارای ثبت زیر خواهد بود
:××× (
دارایی ها (به تفکیک××× (
بدهی ها (به تفکیکمابه تفاوت بدهی و دارایی
) ) ××× وجه نقدحسابداری پیشرفته
2 استاد: سیده محبوبه جعفری دانشجو: منصور نوری2
ممکن است با
صدور سهام خود، آن دارایی را خریداری نماید. در این صورت دارای ثبت زیر خواهد بود:××× (
دارایی ها (به تفکیک××× (
بدهی ها (به تفکیک×××
سهام عادی×××
صرف سهام عادیممکن است با
خرید سهام آن شرکت را خریداری نماییم که ثبت زیر لحاظ می گردد:××××
سرمایهگذاری در شرکت الفدر صورت خرید نقدی
) ) ×××× وجه نقد××××
سرمایهگذاری در شرکت الف××××
سهام عادیاگر به صورت سهام باشد
) ) ×××× صرف سهام عادیروش های ترکیب تجاری
-1
ادغاماگر دو شرکت فرض شرکت الف و ب وجود داشته باشد بعد از ترکیب فقط شرکت ب را داشته باشیم، به آن اطلاق
می گردد که در اینجا شرکت الف حذف گردیده است
.-2
تلفیقاگر دو شرکت الف و ب را داشته باشیم و هر دو شرکت حذف گردد و شرکت جدید به نام ج پدید آید به آن تلفیق
می گویند
.-3
تحصیلدر تحصیل هر دو شرکت شخصیت حقوقی خود را حفظ نموده و همچنان وجود داشته که ما صورت های مالی تلفیقی
برای آن ها تهیه می نماییم و در این شکل و روش هیچ شرکتی حذف نخواهد شد
.انواع شکل شرکت
شرکت اصلی
(مادر): شرکتی که سهام دیگر شرکت را خریداری نموده است و همان خریدار می باشد.شرکت فرعی
: شرکتی که سهامش را فروخته است و همان فروشنده سهام می باشد.صورتهای مالی تلفیقی
صورت های مالی تلفیقی که شرکت اصلی تهیه می نماید در بر گیرنده هم صورت مالی خود شرکت اصلی و هم
صورت های مالی شرکت های فرعی می باشد که سهامداران شرکت های اصلی ذینفعان آن بوده و از شرکت اصلی مطالبه
می نماید
.حسابداری پیشرفته
2 استاد: سیده محبوبه جعفری دانشجو: منصور نوری3
در تلفیق
3 نوع صورت مالی وجود دارد:-1
صورت مالی تلفیقی شرکت های مادر-2
صورت های مالی تلفیقی شرکت های فرعی-3
صورت های مالی تلفیقی از ترکیب شرکت های مادر و شرکت های فرعیروش های تلفیق
-1
روش ترکیب خرید-2
روش اتحاد منافع (منسوخ شده)روش خرید
برای خرید سهام شرکت دیگر، شرکت متحمل هزینه هایی می گردد که به آن هزینههای مرتبط با تلفیق می گویند که
شامل موارد زیر می باشد
:-1
هزینههای مستقیم: هزینه هایی که جزء لاینفک تحصیل آن سرمایه گذاری بوده و به خاطر تحصیل آن دارایی ایجادشده است
.-2
هزینههای غیرمستقیم: هزینه هایی مانند تأمین مالی که جزء بهای تمام شده محسوب نشده و غیرمستقیم هستندمانند بهره اوراق مشارکت و
...(
مثال ( 1شرکت الف
100 % از سهام شرکت ب را به مبلغ 1.000.000 ریال در ازای صدور 1000 سهم 800 ریالی به مبلغ هرسهم
1000 ریال و پرداخت 10.000 ریال بابت مشاوره ارزیاب خریداری کرد. مطلوب است ثبت مربوط به سرمایهگذاری دردفاتر شرکت خریدار
.پاسخ
: (ثبت مرکب)(1.000.000+10.000)
سرمایهگذاری در سهام شرکت ب 1.010.000وجه نقد
10.000(1000×800)
سهام عادی 800.000صرف سهام
200.000 (اختلاف قیمت اسمی و بازار)سرقفلی
دارایی های ناشناخته را سرقفلی می گویند و سرقفلی حداکثر تا
20 سال مستهلک می گردد. مثال زیر برای روشن شدنمفهوم سرقفلی بیان می گردد
:حسابداری پیشرفته
2 استاد: سیده محبوبه جعفری دانشجو: منصور نوری4
(
مثال ( 2شرکت الف
100 % شرکت ب را به مبلغ 6.000.000 ریال به صورت نقد خریداری نمود. ×1/01/ فرض کنید در تاریخ 01علاوه بر آن بابت حق الزحمه و حسابداری
500.000 ریال پرداخت نموده است. ترازنامه شرکت ب به ارزش دفتری و بازار بهشرح زیر می باشد
:شرح ارزش دفتری ارزش بازار
500.000
وجه نقد 500.000350.000
ح/دریافتنی 350.000600.000
موجودی کالا 450.0001.600.000
ساختمان (خالص) 1.300.0001.400.000
تجهیزات (خالص) 1.200.0004.450.000
جمع دارایی ها 3.800.000500.000
بدهی ها 500.000سهام عادی
1.000.0003.950.000
صرف سهام عادی 800.000سود انباشته
1.500.0004.450.000
جمع بدهی و ح.ص.س 3.800.000با توجه به اطلاعات ارائه شده مطلوب است
:الف
: ثبت زمانی سرمایه گذاریب
: شناسایی سرقفلیج
: باقی مانده عمر مفید تجهیزات و ساختمان 5 سال است و شرکت اصلی قصد دارد سرقفلی را10
ساله مستهلک نماید.انجام ثبت های لازم در دفاتر شرکت اصلی در پایان سال مالی
.پاسخ الف
:(6.000.000+500.000)
سرمایهگذاری در شرکت ب 6.500.000وجه نقد
6.500.000پاسخ ب
:(1.000.000 + 800.000 + 1.500.000) =
ارزش دفتری ح. ص. س شرکت فرعی ← 3.300.0006.500.000
مازاد پرداختی – 3.300.000 = 3.200.000600.000
→ ارزش موجودی کالا – 450.000 = 150.000 × %100 = افزایش ارزش موجودی کالا 150.0001.600.000
→ ارزش ساختمان – 1.300.000 = 300.000 × %100 = افزایش ارزش ساختمان 300.0001.400.000
→ ارزش تجهیزات – 1.200.000 = 200.000 × %100 = افزایش ارزش تجهیزات 200.000650.000
جمع افزایش یافتهجمع افزایش یافته
650.0003.200.000
مازاد پرداختیسرقفلی
2.550.000حسابداری پیشرفته
2 استاد: سیده محبوبه جعفری دانشجو: منصور نوری5
پاسخ ج
:(
با فرض وجود سود) ثبت بابت سود خالص شرکت فرعی:××××
سرمایهگذاری در شرکت ب××××
درآمد حاصل از سرمایهگذاریثبت بابت سود سهام پرداختی شرکت فرعی
:××××
وجه نقد/سود سهام دریافتی××××
سرمایهگذاریمحاسبه ارزش واقعی دارایی
ثبت بابت موجودی کالا
: (موجودی کالا مستهلک نمیشود و ارتباط مستقیمی با درآمد دارد)درآمد حاصل از سرمایهگذاری
150.000سرمایهگذاری در سهام شرکت ب
150.000ثبت بابت ساختمان
:درآمد حاصل از سرمایهگذاری
60.000(300.000 ÷
سرمایهگذاری در سهام شرکت ب 60.000 (عمر مفید 5 سالثبت بابت تجهیزات
:درآمد حاصل از سرمایهگذاری
40.000(200.000 ÷
سرمایهگذاری در سهام شرکت ب 40.000 (عمر مفید 5 سالثبت بابت سرقفلی
:درآمد حاصل از سرمایه گذاری
255.000(2.550.000 ÷ 10
سال ) سرمایهگذاری در سهام شرکت ب 255.000مراحل تهیه صورت های مالی تلفیقی
-1
ابتدا حسابهای فی مابین شرکت را حذف می نماییم.-2
حذف حساب های سرمایه گذاری.-3
جمع سایر دارایی ها و بدهی ها.حالت های تملک در صورت های مالی تلفیقی
حالت اول
تملک
100 % سهام شرکت فرعی به قیمت ارزش دفتری(3- (
مثال 1شرکت آریا کلیه سهام شرکت آسیا را به مبلغ دفتری، به مبلغ
400.000 ریال خریداری × فرض کنید در ابتدای سال 1نمود
. همچنین فرض کنید شرکت آسیا 50.000 ریال از شرکت آریا طلب دارد و چنانچه ترازنامه های دو شرکت در زمانخرید به صورت زیر می باشد
:حسابداری پیشرفته
2 استاد: سیده محبوبه جعفری دانشجو: منصور نوری6
شرح شرکت آریا شرکت آسیا
50.000
وجه نقد 250.00080.000
ح/دریافتنی 200.00050.000
موجودی کالا 150.000------
سرمایهگذاری در شرکت آسیا 400.000------
زمین 800.000500.000
ساختمان 700.000680.000
جمع دارایی ها 2.500.000100.000
ح/ پرداختنی 380.000180.000
اسناد پرداختنی 420.000300.000
سهام عادی 1.000.000100.000
سود انباشته 700.000680.000
جمع بدهی و ح.ص.س 2.500.000مطلوب است تهیه ترازنامه تلفیقی در حالت فوق
.پاسخ
:نکته
: در زمان خرید سرمایهگذاری فقط ترازنامه تلفیقی را تهیه می کنیم ولی در زمان های بعد از خرید، سایرصورت های مالی را می توانیم تهیه نماییم
.شرح شرکت آریا شرکت آسیا
تعدیلات تلفیقی بد ترازنامه بس
300.000 50.000
وجه نقد 250.000230.000
150.000 80.000 ح/دریافتنی 200.000200.000 50.000
موجودی کالا 150.000----
2400.000 ---- سرمایهگذاری در شرکت آسیا 400.000800.000 ----
زمین 800.0001.200.000 500.000
ساختمان 700.0002.730.000 680.000
جمع داراییها 2.500.000430.000
150.000 100.000 ح/ پرداختنی 380.000600.000 180.000
اسناد پرداختنی 420.0001.000.000
2300.000 300.000 سهام عادی 1.000.000700.000
2100.000 100.000 سود انباشته 700.0002.730.000
450.000 450.000 680.000 جمع بدهی و ح.ص.س 2.500.000ثبت های تلفیقی
:1
- حذف حساب های فیمابینحساب پرداختنی
50.000حساب دریافتنی
50.000حسابداری پیشرفته
2 استاد: سیده محبوبه جعفری دانشجو: منصور نوری7
2
- حذف حساب های سرمایهگذاریسود انباشته
100.000سهام عادی
300.000سرمایهگذاری در سهام شرکت آسیا
400.000حالت دوم
تملک
100 % سهام شرکت فرعی به قیمت ارزش بازار(3- (
مثال 2اگر شرکت آریا
100 % از شرکت آسیا را به مبلغ 580.000 ریال خریداری کرده باشد همچنین فرض کنید شرکت آسیا50.000
ریال از شرکت آریا طلب دارد و چنانچه ترازنامههای دو شرکت در زمان خرید به صورت زیر بوده و با این فرض کهارزش بازار موجودی کالا و ساختمان به ترتیب
30.000 و 50.000 ریال بیشتر از ارزش دفتری آن باشد، ترازنامه تلفیقی آنرا تهیه نمایید
.شرح شرکت آریا شرکت آسیا
50.000
وجه نقد 70.00080.000
ح/دریافتنی 200.00050.000
موجودی کالا 150.000------
سرمایهگذاری در شرکت آسیا 580.000------
زمین 800.000500.000
ساختمان 700.000680.000
جمع دارایی ها 2.500.000100.000
ح/ پرداختنی 380.000180.000
اسناد پرداختنی 420.000300.000
سهام عادی 1.000.000100.000
سود انباشته 700.000680.000
جمع بدهی و ح.ص.س 2.500.000مطلوب است تهیه ترازنامه تلفیقی در حالت فوق
.پاسخ
:شرح شرکت آریا شرکت آسیا بد تعدیلات بس ترازنامه تلفیقی
120.000 50.000
وجه نقد 70.000230.000
150.000 80.000 ح/دریافتنی 200.000230.000
230.000 50.000 موجودی کالا 150.000----
2580.000 ---- سرمایهگذاری در شرکت آسیا 580.000800.000 ----
زمین 800.000100.000
سرقفلی 2100.0001.250.000
250.000 500.000 ساختمان 700.0002.730.000 680.000
جمع داراییها 2.500.000430.000
150.000 100.000 ح/ پرداختنی 380.000600.000 180.000
اسناد پرداختنی 420.0001.000.000
2300.000 300.000 سهام عادی 1.000.000700.000
2100.000 100.000 سود انباشته 700.0002.730.000
630.000 630.000 680.000 جمع بدهی و ح.ص.س 2.500.000حسابداری پیشرفته
2 استاد: سیده محبوبه جعفری دانشجو: منصور نوری8
ثبت های تلفیقی
:1
- حذف حساب های فیمابینحساب پرداختنی
50.000حساب دریافتنی
50.0002
- حذف حساب های سرمایه گذاری580.000
– (300.000+100.000) = مازاد پرداختی = 180.000موجودی کالا
30.000180.000
مازاد